Basic HTML Version
VAKIFBANK 2013 FAALİYET RAPORU
23
2014 yılında da gıda fiyatlarının hareketleri ve
döviz kuru gelişmelerinin enflasyonun hareketi
üzerinde belirleyici olması beklenmektedir.
Yılın ilk çeyreğinde, vergi ayarlamaları,
Aralık ayında yaşanan kur hareketlerinin
gecikmeli etkileri ve maliyet kaynaklı fiyat
gelişmeleri enflasyon üzerinde yukarı yönlü
bir baskı oluşturabilecektir. Ancak 2013 yılının
genelinde yüksek seyreden gıda fiyatlarında
bir düzeltme hareketi de görülebilecektir.
Bunun yanı sıra BDDK’nın bireysel kredilere
yönelik aldığı önlemlerin yurt içi talepte
bir dengelenme yaratarak talep kaynaklı
enflasyonist baskıları azaltması da mümkün
görünmektedir.
Dış ticaret ve cari işlemler açığı
2013’te de yurt içi ve yurt dışı kaynaklı
gelişmelerin dış ticaret açığı üzerinde
etkisi görülmeye devam etmiştir. Özellikle
ABD Merkez Bankası’nın (FED) uyguladığı
genişleyici para politikasında Aralık ayı
toplantı kararı gereği bir politika değişikliğine
gitmesinin, son toplantı öncesinde ise
piyasada oluşan beklentilerin döviz kanalı
ile dış ticaret açığı üzerinde etkisi önemli
olmuştur. 2013’te kurdaki yükseliş etkisinin
yanında, ihracatta yapılan çeşitlendirme
(Afrika ülkelerinin toplam ihracattan aldığı
payın geçmiş yıllara göre artıyor olması gibi)
yolu ile ihracattaki toparlanma dış ticaret
açığını olumlu etkilemiştir.
Son açıklanan ve döviz kuru üzerindeki yukarı
yönlü baskıların toplam talebi öne çekmesi ile
%4,4 ile beklentilerin üzerinde gelen üçüncü
çeyrek büyüme oranı, ekonomik aktivitede
canlı görünüme işaret etse de son çeyrekte
TCMB’nin sıkılaştırıcı para politikası duruşunu
netleştirmesinin de ekonomik aktivite hızının
üçüncü çeyreğe göre azalmasına neden olması
durumunda yurt içi talep dış ticaret açığını da
desteklemiş olabilecektir. Diğer yandan, petrol
fiyatlarının ılımlı seyri ve özellikle de altın
ithalatının 2013 yılı Mayıs ayından bu yana
normal seyrine dönmesi ithalat tarafındaki
baskıları sınırlandırmıştır.
Cari işlemler
2012’de 47,8 milyar dolar ile gayri safi yurt
içi hasılanın (GSYH) %6,1’ine ulaşan cari
işlemler açığı, 2013 yılını 65 milyar dolar
seviyesinde tamamlamıştır. 2013 yılı cari
işlemler açığındaki gelişmelere bakıldığında,
yurt içi ve yurt dışı talepteki denge ve turizm
gelirleri verisinde TÜİK tarafından revizeye
gidilmesinin, cari işlemler dengesine olumlu
katkıda bulunduğu görülmektedir. Ödemeler
dengesinin finansman hesabı kısmına
bakıldığında ise, Mayıs ayına kadar FED’in
genişleyici para politikasının gelişmekte olan
ülkelere sermaye akımındaki artışın döviz
girişinde önemli rol oynadığı görülmektedir.
Ancak, yılın üçüncü çeyreğinde FED’in para
politikası değişikliğine gideceği beklentisi
ve ardından Aralık ayında yaptığı politika
değişikliği ile gelişmekte olan ülkelere
sermaye akımında görülen gerileme ve
yurt içindeki belirsizlik ortamı sonucu cari
işlemler açığındaki toparlanma bir miktar
ivme kaybetmiştir. Tüm bu gelişmeler
doğrultusunda 2013 yılını %8’in üzerinde
tamamlamasını beklediğimiz cari işlemler
açığının GSYH’ye oranının, 2014 yılında %5
seviyelerinde gerçekleşmesini beklemekteyiz.
TCMB, sıkılaştırıcı uygulamaları artırdı
Fiyat istikrarının yanı sıra finansal istikrarı da
gözeten bir politika izleyen Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası (TCMB), 2013 yılında da faizi
ve faiz dışı araçları birlikte kullanmaya devam
etmiştir. 2013 yılının Haziran ayına kadar olan
süreçte güçlü sermaye akımları, hızlı kredi
büyümesi ve Türk Lirası’ndaki değerlenmeyi
göz önünde bulunduran TCMB, bir yandan
faiz oranlarını düşük tutarken, bir yandan
da zorunlu karşılık oranları (ZK) ve rezerv
opsiyon katsayılarını (ROK) artırarak ölçülü
bir sıkılaştırmaya gitmiştir. TCMB söz konusu
dönemde politika faiz oranını 2012 yılının
Aralık ayındaki %5,50 seviyesinden %4,50’ye
indirirken, faiz koridorunun alt bandı olan
gecelik borçlanma faiz oranını toplamda 150
baz puanlık indirimle %3,50’ye, üst bant olan
CARI IŞLEMLER AÇIĞI
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013*
80
12
60
10
8
40
6
20
2
4
0
0
Kaynak: TCMB, TÜİK * 2013 Tahmini
Cari İşlemler Açığı (% GSYH, sağ eksen)
Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar $)