İÇ DENETİM FAALİYETLERİ
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Yönetim Kurulu’ndan doğrudan aldığı yetkiyle, Banka’nın faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacıyla sistematik, disiplinli ve risk-temelli bir yaklaşım tesis ederek bağımsız ve objektif güvence ve danışmanlık faaliyetleri yürütmektedir. Başlıca amacı; Banka faaliyetlerinin Bankacılık Kanunu’na ve ilgili diğer mevzuat ile Banka içi strateji, politika, ilke ve hedefler doğrultusunda yürütüldüğü hususu ile yönetişim, iç kontrol ve risk yönetimi sistemlerinin etkinliği ve yeterliliği konusunda üst yönetime güvence sağlamak olan iç denetim sistemini kurmak ve işletmektir.
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Denetim Komitesine bağlı olarak görev yapmaktadır. Bu kapsamda faaliyetlerini tarafsız ve bağımsız bir şekilde yerine getirir. Teftiş Kurulu Başkanlığı, Banka içerisinde sadece Yönetim Kuruluna ve Denetim Komitesine karşı sorumludur. Teftiş Kurulu Başkanı, Denetim Komitesi ile doğrudan iletişim ve etkileşim kurma yetkisine sahiptir, doğrudan Denetim Komitesi’ne raporlama yapar.
Teftiş Kurulu Başkanlığı, iç sistemler kapsamındaki birimler dâhil olmak üzere Bankanın Genel Müdürlük birimlerinin, yurt içi ve yurt dışı şubelerinin, iştirakleri ve bağlı ortaklıklarının faaliyetleri ile destek hizmeti alınan kişi ve kuruluşların faaliyetlerinin, Bankacılık Kanunu ve diğer yasal düzenlemeler ile iç mevzuat, strateji, politika, ilke ve hedeflere uygunluğunun değerlendirilmesi; mali verilerin doğruluğuna ve kaynakların korunmasına yönelik uygulamalar ile yönetişim, iç kontrol ve risk yönetim sistemlerinin etkinliği ve yeterliliğinin gözden geçirilmesi çerçevesinde denetimler gerçekleştirmektedir.
Ek olarak, personelin usulsüz ve mevzuata aykırı işlemleri ile üçüncü kişilerin Bankaya karşı gerçekleştirdikleri hile ve dolandırıcılık işlemlerine yönelik inceleme ve soruşturma faaliyetini de yerine getirmektedir.
Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen güvence faaliyetleri, yerinden denetim ve merkezden denetim olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleştirilmektedir. Yerinden denetim faaliyetleri, Bankanın hedef ve stratejileri doğrultusunda, kaynak planlaması dikkate alınarak risk odaklı hazırlanan yıllık denetim planı çerçevesinde, birim, şube, iştirak, bağlı ortaklık ve destek hizmeti alınan kişi ve kuruluşlarda yürütülmektedir. Merkezden denetim ise, şube ve birimlerde risk oluşturabilecek durumların önceden oluşturulan risk senaryoları çerçevesinde erken tespit edilerek kısa zamanda önlem alınmasına yönelik bilgi işlem destekli uzaktan denetim teknikleri ile gerçekleştirilmektedir.
Bilgi sistemleri ve bankacılık süreçleri üzerinde yer alan iç kontroller, risk odaklı bir bakış açısıyla, olasılık, etki ve önemlilik kriterleri esas alınarak değerlendirilmekte ve denetlenen kontrollerin etkinliği ve yeterliliği konusunda denetim kanıtları temin edilerek makul güvence verilmektedir.
İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Raporunda kullanılan verilerin doğruluğu, sistem ve süreçlerin yeterliliği ile veri, sistem ve süreçlerin doğru bilgi ve analize imkân verip vermediği hususu belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından denetime tabi tutulmaktadır.
Yıllık olarak hazırlanan denetim planı kapsamında denetime giren şube ve Genel Müdürlük birimlerinde; ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, 14001 Çevre Yönetim Sistemi, ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi ve ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi’ne uyum değerlendirilmektedir.
Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca gerçekleştirilen denetim, inceleme ve soruşturma çalışmaları sonucunda; tespit edilen hususların düzeltilmesine, hataların tekrarlanmamasına yönelik tedbirlerin alınmasına, süreçlerin iyileştirilmesi ve iç kontrol sisteminin geliştirilmesine yönelik öneriler getirilmekte ve bunlarla ilgili alınan aksiyonlar belirli periyotlarla takip edilmektedir.
Aksiyon tarihlerinde iş birimleri tarafından alınan düzeltici eylemler kontrol edilmekte; düzeltici eylem bulguyu gidermekte yeterliyse bulgu kapatılmakta, yeterli değilse aksiyon tarihi verilmek suretiyle izlenmeye devam edilmektedir. Denetimler neticesinde tespit edilen hususların giderilmesine yönelik olarak iş birimleri tarafından girilen projeler, proje kapsamının bulguyu gidermekte yeterli olup olmadığı noktasında değerlendirilmekte, eksiklik veya hata bulunması durumunda düzeltilmesini sağlamak amacıyla ilgili iş birimine görüş bildirilmektedir.
Müfettişler tarafından Banka personeline, ihtiyaç duyulan ve talep edilen çeşitli konularda eğitim verilmektedir.
Sürekli mesleki gelişim ilkesi çerçevesinde, Müfettişlerin mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlayan Banka içi ve Banka dışı eğitimler planlanmakta ve özellikle uluslararası sertifikaların edinilmesini teşvik etmek amacıyla eğitim alınması sağlanmaktadır.
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Türkiye İç Denetim Enstitüsü’nün (TİDE), iç denetimde farkındalık yaratmak amacıyla düzenlediği “Farkındalık Ödül Töreni”nde, İç Denetçi Sertifikasyonu’na verdiği önem nedeniyle “Sertifikasyon Farkındalığı Ödülü”ne ve iç denetim mesleğinin ihtiyacı olan eğitimli iş gücünün yaratılması ve mesleğin gelişimi konusunda gerçekleştirdiği çalışmalar nedeniyle “Sürekli Mesleki Gelişim Farkındalığı Ödülü” ne 2019 yılından beri her yıl üst üste layık görülmektedir.
Bunun dışında, özel uzmanlık gerektiren denetim faaliyetleri öncesinde Müfettişlerin eğitim alması sağlanarak alanında uzmanlaşmış, deneyimli Müfettiş kadrosu oluşturulması sağlanmakta ve denetimin kalitesi arttırılmaya çalışılmaktadır.
2024 yılı İç Denetim Planı kapsamında; 365 Şube, 24 Bağlı Şube, 4 yurt dışı Şube denetimi, 19 Genel Müdürlük İş Birimi, 2 İç Sistemler Birimi ile bu Birimlere Bağlı Müdürlükler, 1’i yurt dışı olmak üzere toplam 3 Bağlı Ortaklık denetimi, 24 Bilgi Sistemleri Süreçleri (Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğin ilgili maddeleri kapsamında), 4 Genel Müdürlük bilgi sistemleri Biriminin denetimi, 1’i yurt dışı olmak üzere toplam 5 Bağlı Ortaklıkta bilgi sistemleri denetimi, 17 Destek Hizmeti Alınan Kişi ve Kuruluşta bilgi sistemi denetimi, tüm Bankacılık Süreçlerinin denetimi, İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci (İSEDES) denetimi, Sızma Testi Aksiyon Planı Uyum Kontrolleri, BADES Aksiyon Planı Uyum Kontrolleri, Bilgi Sistemleri ve Bankacılık Süreçleri Denetimi Aksiyon Planı Uyum Kontrolleri, Yönetim Beyanı Çalışmaları (Bilgi Sistemleri Denetimi, Bankacılık Süreçleri Denetimi, Destek Hizmeti Alınan Kişi ve Kuruluşların Yıllık Değerlendirilmesi), Risk Merkezi Denetimi, Bilgi ve İletişim Güvenliği Rehberi Denetimi, Kimlik Paylaşım Sistemi Denetimi, SWIFT Denetimi, Banka Çağrı Merkezlerinin Hizmet Seviyesinin ve Kalitesinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik Kapsamında Yapılacak Denetimler, Elektronik Bankacılık Hizmetleri Denetimi, TFRS-9 Süreçlerinin Denetimi, KVKK Süreçlerinin Denetimi (Genel), Geriye Dönük Fişlerin Denetimi, BDDK’ya Yapılan Raporlamaların Doğruluğunun Denetimi, TMSF’ye Yapılan Prim Ödemelerinin Denetimi, Yeni Ürün- Uygulama ve Hizmet Denetimi, Banka ve Finansal İştiraklerinin Uyum Denetimi(Uyum Programının Denetimi), Önlem Planı Çalışmaları Denetimi, Uzaktan Kimlik Tespiti Uyum Denetimi, Değerleme Hizmeti Uyum Denetimi, Kıymetli Maden Sorumlu Tedarik Zinciri Denetimi, Faiz Oranı Riskinin Denetimi, Kalite Güvence-İç Değerlendirme Denetimi, Kredi Riskinin Denetimi, Likidite Riskinin Denetimi Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubu Denetimi, Fiziksel Arşiv Merkezi Denetimi, Bankalarca Hazırlanacak Önlem Planlarına İlişkin Rehber Denetimi, Merkezi Olmayan Nakit Yönetimi (MONY) Denetimi, ISO 14001 Çevre, ISO 27001 Bilgi Güvenliği ve ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemine Uyumun Denetimi tamamlanmıştır.
İÇ KONTROL FAALİYETLERİ
İç Kontrol Başkanlığı, sağlıklı bir iç kontrol ortamının oluşturulmasını ve koordinasyonunu, Banka varlıklarının korunmasını, faaliyetlerin etkin ve verimli bir şekilde Bankacılık Kanunu’na ve ilgili diğer mevzuata, Banka içi politika ve kurallara ve bankacılık teamüllerine uygun olarak yürütülmesini, muhasebe ve finansal raporlama sisteminin güvenilirliğini, bütünlüğünü ve bilgilerin zamanında elde edilebilirliğini sağlayacak şekilde yapılandırılmıştır. Bu kapsamda Banka’nın tüm yurt içi ve yurt dışı şubeleri, Genel Müdürlük birimleri ve konsolidasyona tabi bağlı ortaklıkları yıllık iç kontrol planına dahil edilmektedir.
İç Kontrol Müdürlüğü tarafından icra edilen kontrol faaliyetleri risklilik durumuna göre, hazırlanan kontrol programları çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. 2024 yılında Bankamızın tüm yurt içi ve yurt dışı şubelerinde, 1 yurt dışı bağlı ortaklığında, 40 Genel Müdürlük biriminde ve 6 konsolidasyona tabi bağlı ortaklığında iç kontrol faaliyetleri gerçekleştirilmiştir.
Bunun yanında Banka faaliyetlerinin risk önleyici bir yaklaşımla daha hızlı ve etkin bir şekilde kontrol edilmesi amacıyla Banka faaliyetleri içerisinde yoğunluk arz eden, operasyonel hatalara açık işlemlere yönelik senaryolar ile rutin ve dönemsel olarak oluşturulan envanterler merkezden kontrol ekibi tarafından sürekli kontrol edilmektedir. Dönemsel olarak değişkenlik gösteren banka faaliyetlerine yönelik kontrol faaliyetlerinin sürekli olarak gerçekleştirilmesi, oluşabilecek risklerin önüne geçilmesi, daha hızlı ve etkin bir şekilde kontrol faaliyetlerinin icra edilmesi amacıyla iç kontrol faaliyetlerinin merkezileştirilmesi çalışmalarına ağırlık verilmiştir.
Bilgi Sistemleri İç Kontrol Müdürlüğü tarafından 2024 yılı Bilgi Sistemleri İç Kontrol Planı kapsamında; bilgi sistemlerine yönelik faaliyet gösteren 4 adet birimde, 4 adet yurt dışı şubesinde, 1 adet yurt dışı bağlı ortaklığında ve 6 konsolidasyona tabi bağlı ortaklığında bilgi sistemleri iç kontrol faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Bankamız bilgi sistemleri birimlerinin gerçekleştirdiği riskli faaliyetlere ilişkin sürekli kontroller kapsamında yer alan 32 adet kontrol noktası üzerinde periyodik kontroller yapılmıştır.
İç Kontrol Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen faaliyetlerin icrasına yönelik işlemlerin kontrolleri ile operasyonel faaliyetlerin verimliliği ve etkinliğinin sağlanması, Bankanın iletişim kanallarının ve bilgi sistemlerinin kontrolü ile banka bünyesinde elde edilen bilginin güvenilir, tam, izlenebilir, tutarlı ve ihtiyacı karşılayacak uygun biçim ve nitelikte olması ve ilgili birim ve personel tarafından zamanında erişilebilmesi imkanının sağlanması amaçlanmaktadır. Bununla beraber finansal raporlama sistemlerinin kontrolü ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin bütünlüğünün ve güvenilirliğinin sağlanması, uyum kontrolleri vasıtasıyla, bankanın gerçekleştirdiği ve gerçekleştirmeyi planladığı tüm faaliyetlerin ve yeni işlemler ile ürünlerin Kanuna ve ilgili diğer mevzuata, banka içi politika ve kurallar ile bankacılık teamüllerine uyumunun sağlanması hedeflenmektedir.
Bankanın hedef ve stratejilerine uygun olarak; değişen ihtiyaçlar, riskler, mevzuatsal ve teknolojik gelişmeler takip edilerek iç kontrol sisteminin etkin ve işlevsel olabilmesi için gerekli değişiklikler ve güncellemeler yapılmaktadır. Banka’da kurum içi kontrol kültürünün artırılması hedefiyle çalışmalara devam edilmektedir.
UYUM MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYETLERİ
Suç Gelirlerinin Aklanması, Terörün Finansmanının ve Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesi kapsamında Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından yayımlanmış olan mevzuatta yer alan yükümlülüklerin yerine getirilmesi ile yine aynı konudaki uluslararası ilke, esas ve kurallara uyumun sağlanmasına yönelik faaliyetler Uyum ve Mevzuat Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Bu kapsamda, “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelik” uyarınca Banka’nın tabi olduğu yükümlülüklerin yerine getirilmesini teminen müşterilerin tanınması, risk kategorilerine göre sınıflandırılması ve izlenmesi, şüpheli müşteri işlemlerinin bildirilmesi konularında gerekli politika ve prosedürler oluşturulmaktadır. Söz konusu politika ve prosedürlerin uygulanıp uygulanmadığının kontrolü yapılmakta, riskli sektör ve ülke işlemleri için görüş/onay verilmektedir. Şube vb. kanallarla iletilen ya da izleme ve kontrol faaliyetleri kapsamında tespit edilen, Banka nezdindeki şüpheli olabilecek işlemler hakkında risk bazlı yaklaşım çerçevesinde gerekli araştırma ve değerlendirmeler yapılarak, şüpheli olduğu kanaatine varılan işlemler Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’na (MASAK) bildirilmektedir. Banka tarafından uluslararası yaptırımların sağlıklı biçimde takibi amacıyla Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, OFAC vb. uluslararası kurum ve kuruluşların yaptırım kararlarının derlendiği yasaklılar listesi, sorgu ve kontrollerde kullanılmaktadır.
Banka’nın yurt içi ve yurt dışı şubelerinde suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine ilişkin yürütülen uyum ile ilgili görev ve faaliyetlerin eş güdümü sağlanmaktadır. Faaliyet gösterilen ülkenin mevzuatı doğrultusunda Banka tarafından oluşturulan uyum programına tabi olan yurt dışı şubelerin, yurt dışı düzenlemelerden kaynaklanabilecek uyum risklerinin takibi ve bu düzenlemelere uyumun kontrolü birer personel aracılığıyla yerine getirilmektedir. Söz konusu faaliyetler yürütülürken iş birimleri ile koordineli olarak çalışılmakta, eğitim faaliyetleri çerçevesinde suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine yönelik Banka içi bilincin ve kültürün sürekli yükseltilmesi amacıyla Banka personeline düzenli olarak sınıf içi ve çevrimiçi eğitimler verilmektedir.
MASAK mevzuatı kapsamında bir ana kuruluşa bağlı olarak faaliyet gösteren finansal kuruluşlar, Ana Finansal Kuruluş çatısı altında toplanarak tüm yapı “Finansal Grup” olarak tanımlanmıştır. Finansal grup bünyesindeki her bir kurumun yükümlülükleri münferiden devam etmekte olup; buna ilave olarak “Finansal Gruplar” için grup yükümlülükleri getirilmiştir. Bu kapsamda Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Finansal Grubu bünyesinde ana finansal kuruluş olarak Bankamız ve diğer finansal kuruluşlar olarak Vakıf Yatırım Menkul Değerler AŞ, Vakıf Faktoring AŞ, Vakıf Finansal Kiralama AŞ, Vakıf Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri AŞ Finansal Grup bünyesinde yer almaktadır. Finansal Grup yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin gözetimi ve koordinasyonu ana finansal kuruluş olan Bankamız Uyum Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Bu kapsamda Finansal Grup Uyum Politikası yayımlanmış, Bankamız Uyum Görevlisi aynı zamanda Finansal Grup Uyum Görevlisi, Banka Uyum görevlisi Yardımcısı Finansal Grup Uyum Görevlisi Yardımcısı olarak atanmıştır. Grup bünyesindeki uyum faaliyetlerinde ortak bir şekilde grup uyum standartları doğrultusunda hareket edilmesi için Bankamız Uyum Birimi tarafından diğer dört finansal kurumun Uyum Birimleri ile ortaklaşa çalışmalar yürütülmekte bu kapsamda gerekli rehberlik ve yönlendirmeler yapılarak finansal grup uyum yükümlülükleri kontrol edilmektedir.
MEVZUATI İZLEME VE DEĞERLENDİRME FAALİYETLERİ
Bankacılık faaliyetleri ile ilgili mevzuatın izlenmesi ve mevzuata uyum sürecinin etkin ve verimli bir şekilde yönetilebilmesi kapsamında, Uyum ve Mevzuat Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösterilmektedir.
Bankacılık faaliyetlerini ilgilendiren mevzuat ve bankacılık uygulamaları konusunda yaşanan gelişmeler güncel olarak izlenmekte, mevzuat değişikliklerinin bankacılık faaliyetlerine etkisi yorumlanmakta, bu kapsamda Banka ile Bankaca verilen hizmetlerle ilişkili olarak Banka iştirakleri tarafından alınması gereken tedbirler ve Banka iç mevzuatında ve uygulamalarında yapılması gereken değişiklikler tespit edilerek, ilgili birimlere konu hakkında yazılı bilgi verilmekte ve gerekli tedbirlerin alınması talep ve takip edilmektedir. Ayrıca, bankacılıkla ilgili mevzuat düzenleme taslakları hakkında da ilgili birimler haberdar edilerek, düzenleme henüz yürürlüğe girmeden önce gerekli çalışmaların başlatılması sağlanmaktadır.
“Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik” kapsamında mevzuata uyum kontrollerine yönelik görevler yürütülmektedir. Bu kapsamda, Banka’da mevzuat değişikliklerine uyum çalışmaları koordine edilmekte, mevzuat değişikliklerinin Banka iç mevzuatına ve uygulamalarına yansıtılmasına yönelik olarak ilgili iş birimlerince alınan tedbirler, gerçekleştirilen uygulama değişiklikleri ve iç mevzuat düzenlemeleri mevzuata uyum açısından takip ve kontrol edilmekte, gerekli görülen düzeltme ve değişikliklerin yapılması sağlanmaktadır. Bu suretle mevzuata zamanında ve tam olarak uyum sağlanabilmesi için gerekli tedbirler alınmakta, ayrıca yeni ürün ve hizmetlerin mevzuata uyumuna yönelik kontroller gerçekleştirilmekte, iç mevzuat ve izahnamelerin güncel tutulması koordine edilmektedir.
Türkiye Bankalar Birliği nezdinde yapılan toplantılara Banka katılımının sağlanmasını teminen gerekli bildirim ve koordinasyon süreçleri yürütülmekte, mevzuata uyum çalışmaları kapsamında oluşturulan Çalışma Gruplarına ilgili iş birimleri ile katılım sağlanmakta ve yapılan toplantılara iştirak edilmekte, Birlik tarafından gönderilen görüş talepleri ilgili iş birimlerinden alınan görüşler çerçevesinde değerlendirilerek Banka adına yanıtlanmaktadır. Birlik nezdinde yapılan çalışmalara ait bilgilendirmeler ile Birlik tarafından iletilen mevzuat düzenlemeleri, Kurum talimatları ve bilgilendirmelerinin, ilgili iş birimlerine bildirimi sağlanmakta ve alınan aksiyonlar takip edilmektedir.
Uluslararası vergi uyumunun artırılmasına yönelik karşılıklı bilgi değişimi anlaşmalarına ilişkin mevzuat izlenmekte ve söz konusu düzenlemelere uyumun sağlanmasını teminen ilgili iş birimleri yönlendirilerek, bu kapsamda ilgili iş birimlerince yapılan çalışmalar takip edilmekte, bu doğrultuda Yabancı Hesapların Vergi Uyumu Yasası (FATCA) ve Ortak Raporlama Standartları (CRS) mevzuatına uyumun sağlanmasına yönelik koordinasyon çalışmaları yürütülmektedir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nca “Sistemik Önemli Bankalara” yönelik olarak getirilen, İyi Uygulama Rehberlerinde yer alan tüm ilkelere uyum sağlanması ve kısmen veya tamamen uygulanmayan ilkeler için hazırlanacak ayrıntılı gerekçelerin her yıl İSEDES raporlarının teslimi ile birlikte BDDK’ya sunulması yükümlülüğü kapsamında, “Sistemik Önemli Banka” olarak belirlenen Banka’nın uygulamaları ile politika dokümanlarının İyi Uygulama Rehberlerinde belirtilen ilkeler ile tam uyumlu olmalarına yönelik takip ve kontrol faaliyetleri yürütülmekte, gerektiğinde değişiklik ve düzeltmelerin yapılması amacıyla ilgili iş birimleri koordine edilmektedir.
Ayrıca, Banka’nın yurt dışında bulunan şubeleri ile konsolidasyona tabi yurt dışı bağlı ortaklıklarının, faaliyette bulundukları ülkelerin mevzuatına uyumunun, ilgili şubelerde/ortaklıklarda bu kapsamda görevlendirilen personelce kontrol edilerek, uyum konusunda raporlama yapılması sağlanmaktadır.
Müdürlük faaliyetleri doğrultusunda, Banka’nın yürürlükteki kanunlara ve ilgili diğer düzenlemelere, Banka iç politika ve prosedürlerine, organizasyonel yönetime ve etik standartlara uyumunun desteklenmesi, tüm yasal düzenlemelere uyum yoluyla Banka’nın itibarının ve bütünlüğünün korunması hedeflenmektedir.
Bankanın sürdürülebilirlik ile ilgili düzenlemelere tam uyumunun sağlanması, iklim değişikliği ve kontrolsüz atıklar gibi çevre sorunlarının önlenmesi için T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından yayımlanan mevzuat düzenlemeleri yakinen takip edilerek, ilgili birimler konuya ilişkin bilgilendirilmekte, Birleşmiş Milletler tarafından 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına katkı sağlanmaktadır.
Banka Faaliyetlerini Önemli Derecede Etkileyebilecek Mevzuat Değişiklikleri
TCMB tarafından, bankalarca ticari müşterilerden alınacak ücretlere yönelik düzenleme yapılarak, üye işyeri ücreti hesaplamasında kullanılan referans orana üst sınır getirilmiş, ticari müşterilere kullandırılan kredilerin erken kapatılması durumunda bu krediler için alınacak erken ödeme ücretinin hesaplama yönteminde düzenleme yapılmıştır.
BDDK tarafından, müşteri onayı alınmaksızın kredili veya kredisiz herhangi bir mevduat hesabının bankalarca açılamayacağı, kredili hesabın limitinin artırılamayacağı, bu hesaplardan tahsilat yapılamayacağı yönünde düzenleme yapılmış, ayrıca kredili mevduat hesabı sahibi müşterilerin limitlerinin azaltılması durumunda bu kişilere bankalarca bilgilendirme yapılması yükümlülüğü getirilmiştir.
TCMB tarafından Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’de değişiklik yapılarak bankalara nakdi kredi büyüme oranlarına göre TCMB nezdinde zorunlu karşılık tesis etme yükümlülüğü getirilmiştir.
TCMB’nin belirlediği varlıklar ve yükümlülükler karşılığında bankalara TCMB nezdinde menkul kıymet tesis zorunluluğu getiren ve 2022 yılından beri uygulanmakta olan Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır.
TCMB’nin makroihtiyati çerçeveye ilişkin yaptığı düzenlemeler kapsamında, KKM’nin (Kur korumalı mevduat hesapları) TL’ye geçişine ve yenilenmesine ilişkin toplam hedef ve KKM hesaplarına verilecek asgari faiz oranı azaltılmış, KKM için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıklara faiz ödemesi uygulaması yeni açılan ve yenilenecek olan KKM hesapları için kaldırılmıştır.
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda, özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi, yurt dışına aktarımı ve ihlal durumunda uygulanacak yaptırımlarla ilgili çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.
BDDK tarafından yapılan düzenleme ile, Türkiye’de üretilen elektrik motorlu taşıtlar için bankalarca kullandırılacak taşıt kredilerinin azami vadeleri ve tutarları artırılmıştır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda yapılan düzenleme ile anonim şirketlerde şube müdürü atamaları yönetim kurulunun devredilemez yetkileri arasından çıkarılmış, yönetim kurulu üyelerinin yönetim kurulunu toplantıya çağırması ile ilgili hükümlerde çeşitli değişiklikler yapılmış, Kanun’da belirlenen en az sermaye tutarlarının altında kalan anonim ve limited şirketlere sermaye artırımı zorunluluğu getirilmiştir.
TCMB’nin yaptığı düzenleme ile Görünmeyen İşlemler Genelgesi ve İhracat Genelgesi kapsamında ihracatçılar tarafından bankalar vasıtasıyla TCMB’ye satılması gereken döviz tutarları azaltılmıştır.
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na, kripto varlık hizmet sağlayıcılar, kripto varlık platformlarının faaliyetleri, kripto varlıkların saklanması, Türkiye’de yerleşik kişilerin kripto varlık platformları nezdinde yapabileceği kripto varlık alım satım ve transfer işlemleri ve cezai yaptırımlara ilişkin hususlar ile ilgili hükümler eklenmiştir.
TCMB tarafından dövizden dönüşümlü mevduat hesaplarına ek getiri ödemesinin sonlandırılmasına karar verilmiş, ayrıca bu hesaplara ödenecek faiz oranının alt sınırı indirilmiştir.
TCMB tarafından Türk lirası karşılığı altın swap piyasası, döviz karşılığı altın swap piyasası, döviz karşılığı Türk lirası swap piyasası işlemlerine son verilmiş, satım yönlü altın karşılığı Türk lirası swap ihalelerine başlanmasına karar verilmiştir.
Kamu bankalarının sermayelerinin güçlendirilmesi amacıyla 2024 mali yılı içerisinde ikrazen özel tertip Devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilmesine yönelik 4794 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’da, avukatların bu Kanun kapsamında yükümlü sayılmasına ve MASAK tarafından verilen idari para cezalarına ilişkin ihtilafların görüleceği mahkemenin, sulh ceza yerine idari yargı olarak belirlenmesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
MASAK tarafından, kripto varlık hizmet sağlayıcıların MASAK düzenlemeleri kapsamında finansal kuruluş tanımı kapsamına alınması, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların mevzuat kapsamındaki yükümlü tanımı kapsamına alınması, gerçek kişilerin kimlik tespiti yöntemlerinde çeşitli değişikliklerin yapılması ve birden fazla uyum görevlisi yardımcısı atanabilmesine yönelik çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.
7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile, yurt içi asgari kurumlar vergisi getirilmesi, yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi düzenlemesi, gelir vergisi ve kurumlar vergisi kesintisi yapılacak ödemelerin artırılması, özel usulsüzlük cezalarının kapsamının genişletilmesi gibi konularda düzenlemeler yapılmıştır.
Ticaret Bakanlığı tarafından Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişiklik ile, ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında Güvenli Ödeme Sistemi’nin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir.
BDDK tarafından, bankalarca sermaye yeterliliği hesaplamasında; ihtiyaç kredileri, bireysel kredi kartları, taşıt kredileri, tapuda adına kayıtlı konutu olanlara kullandırılan konut kredileri ve ticari nitelikteki nakdi kredilere yüksek risk ağırlığı uygulamasına son verilmesine karar verilmiştir.
TCMB tarafından kredi kartı yıllık faiz oranlarının dönem borcuna göre farklılaştırılması yönünde düzenleme yapılmıştır.
BDDK tarafından, 26.09.2024 tarihi itibarıyla dönem borcunun ödenmesi gereken asgari tutarı ödenmemiş olan kredi kartlarına ve 30 günden fazla ödemesi geciken taksiti bulunan ihtiyaç kredileri ile kredili mevduat hesaplarına borç yapılandırma imkanı getirilmesine karar verilmiştir. Ayrıca kredi kartı borçları için ödenmesi gereken asgari tutarda değişiklik yapılmıştır.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da, bankacılık mevzuatına uyum sağlanması amacıyla tüketici kredisi ve konut finansmanı sözleşmelerinin mesafeli olarak kurulması ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nda, elektronik ortamda açık artırma suretiyle yapılan satışlarda verilen tekliflerle ilgili değişiklik yapılmış, ayrıca Kanunda yer alan bazı sürelerde düzenlemeler yapılmıştır.
Türk lirası vadeli mevduat hesapları ve bazı yatırım fonlarına uygulanan gelir vergisi stopaj oranları artırılmış, kur korumalı mevduat hesaplarındaki stopaj istisnası kaldırılarak bu hesaplara da stopaj getirilmiştir.
BDDK tarafından bankalar ile finansal kiralama, faktoring, finansman, tasarruf finansman ve varlık yönetim şirketlerinde 2025 yılında enflasyon muhasebesi uygulanmamasına yönelik karar alınmıştır.
Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik kapsamında sigortaya tabi mevduatın üst sınırı 2025 takvim yılı başından geçerli olmak üzere 950 bin TL olarak belirlenmiştir.
Banka, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından piyasa yapıcısı olarak belirlenen 11 banka arasında yer almıştır.
TMSF tarafından alınan kararla, zamanaşımına uğrayan hesaplardan TMSF’ye devredilecek olanlar için mudilere bildirimde bulunma alt limiti 250 TL’den 1000 TL’ye çıkartılmıştır.
Kamu Gözetimi Kurumu tarafından Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları’na uygun olarak hazırlanacak sürdürülebilirlik raporlarının; Kurum tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde, düzenlenecekleri ilk yıldan başlamak üzere güvence denetimine tabi tutulmasına karar verilmiştir.
Türkiye Bankalar Birliği tarafından bankalarca kredi portföylerinin iklim risklerine olan duyarlılığını gösteren ısı haritalarının oluşturularak, iklimle bağlantılı finansal risklerin etkin şekilde yönetilmesi için tüm bankalara yol gösterici nitelikte “Isı Haritası Metodolojileri Oluşturulmasına İlişkin Rehber” yayımlanmıştır.
BANKA VE FAALİYETLERİ İLE İLGİLİ DİĞER BİLGİLER
GRI 2-15