VKF_FRAT_2018_01_MTB

VakıfBank 2018 Faaliyet Raporu 29 olmuştur. İtalya’nın Bütçe Açığı/GSYH hedefini %2,04 olarak revize etmesi sonucunda AB Komisyonu ile mutabakat sağlanmıştır. İngiltere’nin Brexit sürecine ilişkin belirsizlikler 2018 yılında etkisini sürdürmüştür. Başbakan Theresa May, AB ülkeleri ile taslak Brexit anlaşması üzerinde anlaşmaya varmış ancak taslağın İngiltere Parlamentosu’ndaki oylamasını, parti içi muhalefetten gelen tepkiler üzerine Ocak ayına ertelemek zorunda kalmıştır. ABD ile yaşanan ticaret savaşları, Çin’in ithalat ve ihracat rakamlarında görülen düşüş ve küresel büyümede yavaşlama, Çin ekonomisi üzerinde olumsuz etki yaratmıştır. 2017 yılında %6,9 büyüyen ekonomi, 2018’in son çeyreğinde %6,4 büyüyerek mali krizden bu yana en yavaş artışı göstermiştir. Çin, 2018’in tümünde ise %6,6 ile 1990’dan bu yana gördüğü en yavaş büyüme oranını kaydetmiştir. 2015’te yaşanan sert sermaye çıkışları sonrası piyasalarda, Çin ekonomisinin yeni bir kriz yaşayabileceği endişeleri devam etmektedir. Ancak, ABD ile yaşadığı sorunlar sonrasında ekonomik yavaşlamaya karşı alınan gevşek para politikası önlemleri, yüksek borçluluk oranına sahip olmasına karşın YP cinsinden borçluluk oranının göreceli olarak düşük olması, uyguladığı sermaye kontrolleri ve yüksek dolar rezervi göz önünde bulundurulduğunda 2015’tekine benzer bir durum olma olasılığı beklenmemektedir. ABD ile Çin arasındaki ticaret anlaşmazlıklarının seyri küresel ekonomi ve Çin ekonomisi açısından önemli olacaktır. 2018 yılında Fed dört faiz artırımı gerçekleştirmiştir. ABD Merkez Bankası (Fed), 2018 yılında beklenildiği gibi dört kez 25’er baz puanlık faiz artırımına gitmiştir. Ticaret savaşları, ABD hisse senedi piyasalarının yılın son çeyreğinde sert düşüş göstermesi, küresel büyümede yavaşlama endişeleri ve petrol fiyatlarındaki gerileme piyasalarda Fed’in faiz artırım hızını yavaşlatacağı beklentisi yaratmıştır. Ayrıca piyasa analistlerinin yakından takip ettiği ve resesyon göstergesi sayılan getiri eğrisinin iki ve beş yıl vadeli hazine tahvillerinde tersine dönmesi ve 10 yıl vadelilerde yatay seyretmesi, Fed’in Aralık ayı toplantısında 2019 yılı faiz artırım beklentisini 3’ten 2’ye düşürmesine neden olmuştur. Fed 2020’de ise bir faiz artırımı öngörmektedir. 2019 yılında yapacağı faiz artırımlarında verilere bağlı kalacağını belirten Fed, faiz oranlarının doğal faiz oranına yakın seyrettiğini belirtmiştir. 2017’nin Ekim ayında bilanço küçültmeye başlayan Fed, 2018 yılında da normalleşme sürecine devam etmiştir. Fed Başkanı Powell, Fed’in 4,5 trilyon ABD Doları büyüklüğüne ulaşan bilançosunu küçültme sürecinin 2019 yılında da devam edeceğini belirtmiştir. Fed’in 2019 yılındaki faiz artırımlarına ilişkin yol haritasındaki değişiklikler takip edilecektir. Avrupa Merkez Bankası (ECB), Aralık ayında varlık alımlarını sona erdirerek para politikasında normalleşme sürecine devam etmiştir. 2018 yılında faiz oranlarında değişikliğe gitmeyen ECB’nin, 2019 yılının ikinci yarısından önce ve her durumda enflasyon %2’ye yakın seviyelere gelene kadar faiz artırımına gitmesi beklenmemektedir. İlk faiz artırımının en erken 2019 yılının son çeyreğinde ya da 2020 yılında yapılacağı düşünülmektedir. İngiltere Merkez Bankası (BoE), küresel krizden sonra ilk kez 2017 yılında gerçekleştirdiği bir faiz artırımından sonra 2018 yılı Ağustos ayında da bir kez faiz artırımına gitmiştir. Düşük enflasyon ve düşük büyüme kıskacından çıkamayan Japonya Merkez Bankası (BoJ), ABD ve Avrupa Merkez Bankaları’nın aksine, faiz oranlarında ve teşvik programında değişikliğe gitmeyerek getiri eğrisi kontrollü parasal genişleme programına devam etmiştir. Petrol fiyatlarında dalgalı bir seyir hâkim olmuştur. 2018 yılının başlarında İran’a Kasım ayında uygulanacak yaptırımların önceden fiyatlanması sebebiyle petrol fiyatlarında sert yükselişler yaşanmış, ABD ham petrolünün fiyatı 76 ABD Doları/varilin üzerini görmüştür. ABD’nin, İran’ın petrol ve enerji ihracatına yönelik yaptırımları 5 Kasım’da uygulanmaya başlanmıştır. Ancak, ABD Başkanı Donald Trump, İran’a yönelik petrol ambargosunun petrol fiyatlarında yükselişe yol açmasına engel olabilmek için, başta Suudi Arabistan olmak üzere OPEC’e (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) petrol üretimini düşürmemesi için baskı uygulamıştır. Ayrıca Trump, İran’a uygulanan ambargonun piyasada arz kısıntısına neden olmasını önleyebilmek için İran’dan petrol ithal eden sekiz ülkeye 180 gün süreli muafiyet tanımıştır. Altı ay muafiyet tanınan sekiz ülke arasında Çin, Yunanistan, Hindistan, İtalya, Japonya, Güney Kore, Tayvan ve Türkiye bulunmaktadır. ABD, petrol fiyatlarındaki artışı önleyebilmek için bu ülkelere muafiyet tanırken, oluşacak üretim kısıntısını da OPEC’in en büyük üreticisi olan Suudi Arabistan’ın üretimiyle kapatmayı amaçlamıştır. Kasım ayında Suudi Arabistan’ın petrol üretimi günlük yaklaşık 11 milyon varille tarihi yüksek seviyelere ulaşmıştır. OPEC ile OPEC üyesi olmayan Rusya’nın 6 Aralık 2018’de Viyana’da gerçekleşen toplantısında, OPEC 2019’un ilk altı ayı için üretime yönelik anlaşmaya varmıştır. OPEC üreticileri, üretimi günde 800.000 varil düşürmeyi kabul etmiştir. Rusya ve diğer müttefikler ise 400.000 varil kısıntıya gitmeyi kabul etmiştir. 1,2 milyon varil üretim kısıntısı Ocak ayında yürürlüğe girecektir. Öte yandan, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı, yılın son çeyreğinde küresel ekonomide yavaşlama olacağına ilişkin beklentilerin artması ve dolayısıyla küresel petrol talebinde azalma görüleceği beklentisi petrol fiyatlarındaki yükselişi baskılamaktadır. 2018’de volatil bir seyir izleyen ABD ham petrolünün fiyatı 50 ABD Doları/varil seviyelerinin altına kadar düşmüştür. 2018 yılı Kasım ayında ABD tarafından İran’a ambargo uygulanmaya başlanmasına karşın, sekiz ülkenin altı ay süreyle ambargolardan muaf tutulması petrol fiyatlarındaki düşüşte etkili olmuştur. Ayrıca, ABD’nin kaya gazı üretimi ve önemli bir petrol ihracatçısı konumuna gelmesi de petrol fiyatlarında önümüzdeki dönemde yükseliş olmayacağı beklentisini güçlendirmiştir. Ancak, ABD’nin Venezuela Başkanı Nicolas Maduro’ya baskı olarak devlete ait petrol şirketine ambargo uygulaması petrol fiyatları üzerinde yukarı yönlü risk oluşturmaktadır.